Di sản tư tưởng Ph.Ăng-ghen: Giá trị và sức sống thời đại

Đồng chí Nguyễn Xuân Thắng, Bí thư Trung ương Đảng, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương; đồng chí Phan Xuân Thủy, Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương; đồng chí Phạm Văn Đức, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam đồng chủ trì Hội thảo.

Khai mạc Hội thảo, đồng chí Nguyễn Xuân Thắng nhấn mạnh, Hội thảo là dịp để chúng ta hiểu rõ, nhận thức đầy đủ và sâu sắc hơn về cuộc đời, sự nghiệp, nhân cách vĩ đại của Ph.Ăng-ghen cùng với những đóng góp to lớn của ông đối với học thuyết Mác, trên cơ sở đó, tiếp tục vận dụng, bổ sung và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác trong quá trình tiếp tục đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa hiện nay.

Theo đồng chí Nguyễn Xuân Thắng, xuất phát từ thực tiễn và luôn gắn với thực tiễn, học thuyết Mác là học thuyết mở, mang tính lịch sử - cụ thể, luôn đòi hỏi phải sáng tạo và đổi mới trong vận dụng. Bản thân C.Mác và Ph.Ăngghen đã thường xuyên bổ sung, hoàn thiện lý luận của mình bằng thực tiễn hoạt động cách mạng phong phú của các ông. Chính Ph.Ăng-ghen đã từng lưu ý: “Lý luận của chúng tôi là lý luận của sự phát triển, chứ không phải là một giáo điều mà người ta phải học thuộc lòng và lắp lại một cách máy móc”. Đó chính là nguyên tắc và là phương pháp luận vững chắc, sắc bén để bảo vệ, đồng thời tiếp tục vận dụng, bổ sung và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác trong bối cảnh mới.

Hơn 170 năm qua tính từ khi Tuyên ngôn của các Đảng cộng sản ra đời, trải qua nhiều thăng trầm của lịch sử nhân loại và chịu sự công kích, chống phá từ nhiều kẻ thù tư tưởng khác nhau, chủ nghĩa Mác vẫn tồn tại, đứng vững và có sức sống mãnh liệt bởi đó là một học thuyết khoa học, nhân văn, phát triển và giải phóng con người, học thuyết luôn được bổ sung, hoàn thiện bởi những người mác-xít chân chính; và do đó, học thuyết Mác-Lênin tiếp tục là nền tảng tư tưởng cốt lõi để tư duy và định hình đường lối phát triển thích ứng với sự thay đổi, phù hợp với bối cảnh và điều kiện mới.

Vận dụng, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin vào thực tiễn cách mạng Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng, cái căn cốt nhất trong học tập chủ nghĩa Mác-Lênin là học tập tinh thần, học tập lập trường, quan điểm và phương pháp của chủ nghĩa Mác-Lênin để áp dụng lập trường, quan điểm và phương pháp ấy mà giải quyết cho tốt những vấn đề thực tế trong công tác cách mạng; là “học tập những chân lý phổ biến của chủ nghĩa Mác-Lênin để áp dụng một cách sáng tạo vào hoàn cảnh thực tế của nước ta.”

90 năm qua, Đảng Cộng sản Việt Nam lấy chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, đã lãnh đạo đưa con thuyền cách mạng Việt Nam đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác, xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử của gần 35 năm qua, một lần nữa, khẳng định sự vận dụng đúng đắn, sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin của Đảng ta trong công cuộc đổi mới, hội nhập và phát triển, xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội của Việt Nam và do chính con người Việt Nam thực hiện.

Toàn cảnh Hội thảo.

60 bài tham luận của Hội thảo đã thảo luận, đóng góp nhiều nội dung sâu sắc khẳng định vai trò to lớn của Ph.Ăng-ghen, người đã cùng với C.Mác sáng lập học thuyết Mác. Bằng những cách tiếp cận và nghiên cứu những vấn đề, chủ dề độc lập khác nhau nhưng sự kỳ diệu là các ông đều đạt đến sự nhất quán về quan điểm, lý luận và phương pháp giải quyết những mâu thuẫn của xã hội đương thời.

Thông qua những công trình lý luận đồ sộ, Ph.Ăng-ghen đã cùng với C.Mác từng bước xây dựng một học thuyết khoa học mới.

Tháng 2/1948, được sự ủy nhiệm của Liên đoàn những người cộng sản, Ph.Ăng-ghen đã cùng với C.Mác soạn thảo và công bố tác phẩm bất hủ “Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản”. Đây là tác phẩm đánh dấu sự chín muồi của chủ nghĩa Mác và chủ nghĩa xã hội phát triển từ không tưởng trở thành khoa học. Từ đây chủ nghĩa Mác chính thức trở thành vũ khí lý luận khoa học sắc bén để giai cấp công nhân thực hiện sứ mệnh lịch sử giải phóng bản thân mình và giải phóng toàn nhân loại.

Các ý kiến cũng khẳng định, phân tích những đóng góp, cống hiến to lớn của Ph.Ăng-ghen đối với các bộ phận cấu thành chủ nghĩa Mác như: Triết học, kinh tế chính trị học, chủ nghĩa xã hội khoa học... Vai trò và những đóng góp to lớn của Ph.Ăng-ghen không chỉ với tư cách là nhà bác học mà còn là lãnh tụ lỗi lạc của phong trào cộng sản và công nhân quốc tế. Cùng với đó, cuộc đời, sự nghiệp gắn kết giữa Ph.Ăng-ghen và C.Mác là mẫu hình sáng ngời về tình bạn, tình đồng chí, sự thủy chung, tinh thần cách mạng sáng tạo, nghị lực làm việc, đức khiêm tốn cũng như tinh thần hợp tác trong lao động khoa học và trong đấu tranh cách mạng.

Cũng như người bạn lớn, người đồng chí thân thiết của mình, Ph.Ăng-ghen đã từ bỏ tiền tại, địa vị, danh vọng để dâng hiến toàn bộ sức lực, trí tuệ, nghị lực và trái tim của mình cho cuộc đấu tranh cách mạng chống áp bức, bạo tàn vì tự do, hạnh phúc của giai cấp công nhân và toàn nhân loại.

Vì vậy đối với giai cấp công nhân, nhân dân lao động trên thế giới cũng như đối với Đảng, giai cấp công nhân, nhân dân lao động Việt Nam, cuộc đời, sự nghiệp, đạo đức, phong cách của Ph.Ăng-ghen luôn là nguồn cảm hứng cách mạng mãnh liệt. Di sản tư tưởng, lý luận của Ph.Ăng-ghen là ánh sáng soi đường cho cuộc đấu tranh vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và chủ nghĩa xã hội.

Có thể khẳng định, kỷ niệm 200 năm ngày sinh Ph.Ăng-ghen, bằng luận giải sâu sắc những đóng góp, cống hiến to lớn của ông đối với sự nghiệp giải phóng nhân loại, giải phóng con người, chúng ta càng kiên định, vững vàng trên nền tảng chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh mà Đảng ta đã lựa chọn; nâng cao trách nhiệm khoa học, tình cảm và sự ngưỡng mộ của những người đi theo lý tưởng xã hội chủ nghĩa và cộng sản chủ nghĩa, kiên quyết đấu tranh, phản bác những quan điểm sai trái, lệch lạc, chỉ ra những cách hiểu sai, hiểu chưa đúng để bảo vệ  giá trị khoa học và cách mạng của học thuyết Mác-Lênin.

Trong không khí phấn khởi của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta trước sự thành công của đại hội đảng bộ các cấp, tiến tới và góp phần vào sự thành công của Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, chúng ta càng có niềm tin vững chắc vào con đường mà Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh và nhân dân ta đã lựa chọn, càng có thêm nguồn cảm hứng mãnh liệt để tiếp tục đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới, đưa đất nước ta bước vào một giai đoạn phát triển mới, với khát vọng và tầm nhìn trở thành một nước phát triển, theo định hướng xã hội chủ nghĩa vào giữa thế kỷ XXI.

GS. TS. Trần Văn Phòng, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh: Tư tưởng Ăng-ghen về giải phóng con người, giá trị lịch sử và ý nghĩa trong thời đại ngày nay Những nội dung cốt lõi trong tư tưởng giải phóng con người của Ph.Ăngghen: Con người hiện thực là điểm xuất phát, đồng thời là mục đích giải phóng trong học thuyết của C.Mác và Ph.Ăng-ghen; Tiền đề kinh tế của sự giải phóng con người là phát triển lực lượng sản xuất; Giải phóng con người không thể tách rời xây dựng môi trường xã hội lành mạnh thuận lợi cho con người phát triển; Chỉ trong chủ nghĩa cộng sản con người mới được giải phóng triệt để, có tự do đầy đủ, có điều kiện phát triển toàn diện cá nhân. Những tư tưởng giải phóng con người này của Ph.Ăng-ghen đã, đang và vẫn tiếp tục soi sáng con đường cách mạng cũng như sự nghiệp đổi mới vì giải phóng con người Việt Nam của Đảng ta. Những tư tưởng giải phóng con người này của ông đã, đang và vẫn tiếp tục soi sáng con đường cách mạng cũng như sự nghiệp đổi mới vì giải phóng con người Việt Nam của Đảng và nhân dân ta. Chúng ta đều rõ, Đảng Cộng sản Việt Nam không có mục tiêu nào khác ngoài mục tiêu giải phóng con người Việt Nam triệt để. Từ tư tưởng về giải phóng con người của Ph.Ăngghen chúng ta cần nhận thức và quán triệt tốt một số vấn đề cốt lõi trong sự nghiệp đổi mới vì giải phóng con người ở Việt Nam: Một là, để giải phóng triệt để con người Việt Nam, chúng ta phải nhận thức đúng đắn và kiên trì chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, kiên trì tư tưởng giải phóng con người của Ph.Ăngghen. Hai là, trong điều kiện hiện nay, muốn giải phóng con người Việt Nam triệt để cần kiên trì độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Ba là, để có điều kiện vật chất, kỹ thuật giải phóng con người Việt Nam, chúng ta phải đẩy mạnh phát triển lực lượng sản xuất hiện đại, phát triển mạnh mẽ kinh tế - văn hóa - xã hội, giữ vững quốc phòng, an ninh,.. Bốn là, phải kiên trì đường lối đổi mới toàn diện, đúng đắn của Đảng.

Thu Hằng