(Ảnh: minh hoạ)
Mới đây, Bộ Công thương cho hay, trong thời gian qua, đặc biệt là trong năm 2020 khi xảy ra đại dịch Covid-19, Thương vụ Đại sứ quán Việt Nam tại Các Tiểu vương quốc A-rập Thống nhất (UAE) liên tục tiếp nhận, phát hiện và xử lý nhiều trường hợp doanh nghiệp Việt Nam(DNVN) nhận được lời mời chào bán, mua hàng, ký kết hợp đồng giao dịch thương mại có dấu hiệu lừa đảo, gian lận từ một số doanh nghiệp có trụ sở tại UAE. Theo Thương vụ Việt Nam tại UAE, mặc dù đã có các cảnh báo, lưu ý đối với các doanh nghiệp trong nước, song do tâm lý chủ quan, lợi nhuận cao, nghiệp vụ ngoại thương hạn chế; hơn nữa, tình hình dịch bệnh Covid-19 khiến việc đi lại, gặp gỡ làm việc trực tiếp hoặc kiểm tra hàng hóa… bị gián đoạn; việc chuyển hướng sang hình thức giao thương online, đã khiến nhiều DNVN bị lừa, gây ra thiệt hại nặng nề.
Thương vụ Việt Nam tại UAE cảnh báo.
Theo đó, Thương vụ Việt Nam tại UAE, cho biết một số hình thức gian lận thương mại phổ biến xảy ra thời gian qua như sau: Giao hàng không trả tiền; làm giả giấy tờ, thậm chí là giấy tờ ngân hàng để lấy hàng, cài người lấy chứng từ xuất khẩu; sử dụng hacker xâm nhập địa chỉ email của 2 bên doanh nghiệp đang có giao dịch, theo dõi tiến trình đàm phàn. Khi bên mua chuẩn bị chuyển tiền mua hàng hóa thì hack hòm thư email (hoặc tạo 1 tài khoản email có địa chỉ gần giống tuyệt đối với email của bên bán) để gửi thông tin tài khoản lừa đảo. Sau khi bên mua chuyển tiền vào tài khoản lừa đảo, đối tượng sẽ ngay lập tức rút tiền và biến mất.
Bên cạnh đó, các đối tượng còn lợi dụng sự bất cẩn, thiếu chuyên nghiệp của các DNVN như không yêu cầu tổ chức giám định có uy tín kiểm tra hàng trước khi giao hàng, không thẩm định các thông tin về doanh nghiệp đối tác, không có người của phía Việt Nam sang để làm việc… để chuyển hàng không giá trị, không đúng hợp đồng, hoặc thông báo hàng hỏng, kém chất lượng để ép giá, trừ nợ hoặc đòi bồi thường…
Một số dấu hiệu nhận biết lừa đảo
Việc đàm phán giá cả, hợp đồng diễn ra dễ dàng, nhanh chóng, ít đàm phán mặc cả, chấp nhận giá cao; Bắt đặt cọc để nhận khoản tiền đầu tư hoặc làm các thủ tục giấy tờ tại UAE; Không cung cấp hoặc các giấy tờ cung cấp của nhiều pháp nhân khác nhau; Mở L/C tại ngân hàng không uy tín của nước thứ 3; Giấy phép kinh doanh tại UAE sắp hết hạn…
Từ những vụ việc trong thương mại, Thương vụ Việt Nam tại UAE thông báo danh sách một số doanh nghiệp UAE có dấu hiệu lừa đảo trong thời gian qua. Đề nghị các doanh nghiệp lưu ý trong quá trình giao dịch với các công ty có tên dưới đây:
GREEN LIGHT FOODSTUFF TRADING LLC.
CLIMAX GENERAL TRADING LLC
Loyalpur General Trading LLC
Choice Global FZC / Vital Fresh General Trading LLC
International Dragon Food Trading LLC (IDP)
(Ảnh: minh hoạ)
Thương vụ Việt Nam tại UAE khuyến cáo với các doanh nghiệp Việt Nam.
1.Các DNVN cần chú trọng nâng cao chất lượng chuyên môn, nghiệp vụ, ngoại ngữ, kiến thức pháp luật của nguồn nhân lực làm công tác ngoại thương, phát triển thị trường của doanh nghiệp mình.
2.Đối với phương thức thanh toán: Để đảm bảo tính an toán và tránh rủi ro trong giao dịch, về thanh toán, các DN nên Đề nghị đối tác sử dụng L/C không hủy ngang mở tại các ngân hàng uy tín quốc tế, đồng thời hạn chế cho khách hàng trả chậm. Khi đối tác mở L/C, cần đề nghị ngân hàng Việt Nam kiểm tra tính xác thức của L/C trước khi giao chứng từ.
3.Đối với thanh toán D/P, DNVN cần đưa ra các mức % đặt cọc (deposit) để bảo đảm an toàn cho các đơn hàng (tốt nhất là 50% trở lên). Không nên sử dụng hình thức thanh toán D/A (Document Acceptance - nhờ thu chấp nhận chứng từ) hay chuyển tiền bằng Western Union cho việc thanh toán.
4. Giá cả các loại hàng hóa hiện nay đều được cập nhật rõ ràng qua thông tin thị trường hoặc trên các trang web hàng hóa quốc tế. Vì vậy, khi có đơn hỏi hàng hóa trả giá quá cao, hoặc quá thấp so với mặt bằng, DNVN cần hết sức lưu ý và kiểm tra kỹ độ tin cậy.
5. Phải thực hiện việc xác minh, thẩm định đối tác, đặc biệt là các đối tác mới lần đầu giao dịch, đề nghị cung cấp các giấy tờ cụ thể như giấy phép kinh doanh, ID của người chủ doanh nghiệp….
6. Đối với các đơn hàng ký kết lần đầu, qua hình thức trực tuyến hoặc có nghi ngờ về tính xác thực, đề nghị liên hệ với Thương vụ Việt Nam tại UAE (email: vntrade@emirates.net.ae hoặc ae@moit.gov.vn) để đề nghị hỗ trợ, phối hợp cung cấp thông tin cần thiết.
(Ảnh: minh hoạ)
Viện Kinh Tế và Pháp Luật Quốc Tế chia sẻ những điều cần thực hiện trong giao thương Quốc tế.
Qua những vụ việc lừa đảo trong thương mại quốc tế, các chuyên gia kinh tế của Viện Kinh Tế và Pháp Luật Quốc Tế có nhận định như sau: Không riêng các doanh nghiệp tại Các tiểu Vương quốc Ả-rập thống nhất (UAE) mà ở những nước khác như Úc, Hồng kong, Thái lan, Châu Phi, Senegal, Mali, Niger… Trước đó, Thương Vụ Việt Nam ở các nước quốc tế, đã cảnh báo rất nhiều vụ việc gian lận, lừa đảo trong hợp đồng thương mại Quốc tế, nhiều DN chủ quan, vì lợi nhuận cao, kiến thức giao thương Quốc tế kém…bị “đối tác ma” lừa đảo đó cũng là cảnh báo cho cộng đồng DNVN cần thận trọng hơn khi thực hiện giao dịch và thanh toán quốc tế và nếu vụ việc xảy ra thì phải kịp thời thông báo cho các bên liên quan, đặc biệt là cơ quan Đại sứ quán, Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài để được tư vấn, hỗ trợ cần thiết khi giao thương.
Ngoài ra, trước khi giao thương DNVN nên tìm kiếm đối tác qua các kênh như tham dự hội chợ, triển lãm quốc tế, các diễn đàn doanh nghiệp, các cuộc giao thương trực tiếp, qua giới thiệu của các cơ quan xúc tiến thương mại và bạn hàng quen thuộc. Hạn chế tìm kiếm bạn hàng qua mạng internet hoặc giao dịch với đối tác tự tìm đến mình từ các trang web.
Trước khi giao dịch với đối tác Quốc tế, DNVN cần phải kiểm tra tư cách pháp nhân và tình trạng tín dụng, khả năng giao hàng và uy tín của đối tác nước ngoài trước, không vội giao dịch ký kết hợp đồng, cần thận trọng và nắm vững thông tin về các đối tác trước khi đặt quan hệ làm ăn; Đồng thời, thông qua các bạn hàng khác, công ty dịch vụ hay cơ quan đại diện ngoại giao của Việt Nam tại nước ngoài để tiến hành thẩm tra thêm về đối tác; Thường xuyên cập nhật thông tin về đối tác đang làm ăn với mình, thận trọng trong giao dịch với các đối tác mới, cố gắng trực tiếp gặp gỡ, ký kết hợp đồng với đối tác, kiểm tra kỹ các loại văn bản, giấy tờ mà phía đối tác nước ngoài cung cấp.
Đối với khâu thanh toán, DNVN lưu ý tìm hiểu nguyên tắc, thông lệ quốc tế để nắm rõ vai trò, trách nhiệm của các bên liên quan, qua đó xem xét lựa chọn các phương thức và điều kiện thanh toán hợp lý, đảm bảo lợi ích cho doanh nghiệp.
Lưu ý, DNVN nên hạn chế sử dụng các hình thức thanh toán nhiều rủi ro như chuyển tiền bằng điện (TTR), nhờ thu (D/A, D/P), hạn chế hoặc không ứng trước tiền hàng với giá trị lớn; Trong quá trình thực hiện giao dịch, doanh nghiệp có thể cân nhắc việc sử dụng các dịch vụ của ngân hàng (như xác nhận thư tín dụng, chiết khấu miễn truy đòi, bao thanh toán XK...) để có thêm sự đảm bảo cho khả năng đòi tiền từ phía ngân hàng cung cấp dịch vụ, cũng như hỗ trợ doanh nghiệp tìm hiểu đánh giá các thông tin về đối tác nhập khẩu, hình thức thanh toán có độ an toàn cao hơn như thư tín dụng không thể hủy ngang (Irrevocable L/C at sight). Đặc biệt, DNVN phải luôn cảnh giác, thận trọng khi giao dịch điện tử trên mạng, khi có những dấu hiệu đối tác thay đổi Email, người hưởng lợi... cần kiểm tra kỹ lại thông tin trước khi chuyển tiền. Cảnh giác trước những chào hàng giá rẻ “bất ngờ”, các điều kiện giao hàng, thanh toán dễ dãi và những đối tác cho địa chỉ không rõ ràng, chỉ sử dụng điện thoại di động, email trong giao dịch.
Qua đó, đòi hỏi DNVN không được cả tin, phải biết "chọn mặt gửi vàng" và lưu ý những chứng từ xuất nhập khẩu, giao dịch, thanh toán…DNVN cần phải có kiến thức trong kinh doanh thương mại quốc tế, nhận định được các thủ đoạn gian lận, lừa đảo, nếu phát hiện đối tác có hành vi lừa đảo, DNVN phải có giải pháp đối phó thích hợp, hoặc vô tình để sự việc xảy ra, các DNVN nên liên hệ ngay với Cơ quan đại diện Việt Nam tại nước sở tại để có được sự can thiệp kịp thời./.
Nguyễn Sơn
