( Ông Đào Minh Tú - Phó thống đốc NHNN Việt Nam phát biểu tại họp báo Chính phủ)
Mô hình đầu tư tiền ảo cần phải được xử lý theo quy định của pháp luật.
Tại buổi Họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 3/2021, đại diện Ngân hàng Nhà nước Việt Nam ông Đào Minh Tú - Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam khẳng định rằng những tổ chức hoạt động sàn Forex cũng như các sàn giao dịch dạng này hiện nay là hoàn toàn không đúng với quy định của pháp luật nên người tham gia cũng vi phạm pháp luật và không được pháp luật bảo hộ khi rủi ro xảy ra và những hoạt động này cần phải được xử lý theo quy định của pháp luật.
Theo nhận xét, của ông Tú về những tổ chức hoạt động đầu tư tiền ảo như Forex hiện nay là trái với quy định pháp luật. Việc người dân đầu tư vào mô hình này phải hết sức thận trọng, nhất là những mô hình kinh doanh có những lời kêu gọi mời chào để được hưởng lợi nhuận đến mấy trăm phần trăm, trong bối cảnh thị trường kinh tế hiện nay rất khó khăn để có được lợi nhuận cao như thế, đó là dấu hiệu của lừa đảo, khi người dân đầu tư vào bất cứ mô hình tương tự như vậy cần phải thận trọng, nên có sự tham vấn từ những người có chuyên môn, các tổ chức tín dụng, ngân hàng, cơ quan chức năng.
Về mô hình đầu tư tiền ảo, ông Đào Minh Tú cho biết thêm, thời gian gần đây vấn đề kêu gọi đầu tư kiểu này lại rộ lên, tuy nhiên, từ năm 2014, NHNN đã có thông cáo về tiền ảo Bitcoin và các loại tiền ảo tương tự. Đầu tư tiền ảo, đó là sản phẩm ảo được mã hóa, không phải tiền pháp lệnh hay phương tiền thanh toán, pháp luật không cho phép sử dụng có chức năng như đồng tiền pháp lệnh hiện nay. Về những cung ứng các dịch vụ mua bán ngoại tệ hay phát sinh ngoại tệ phải do các tổ chức tín dụng được Ngân hàng Nhà nước cấp phép mới được phép tổ chức hoạt động.
Tán gia bại sản, mất tiền rồi đột tử khi đầu tư tiền ảo.
Theo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) cho biết, đơn vị này phải thường xuyên phối hợp với các cơ quan công an, khi người dân gửi đơn tố cáo về các vụ lừa đảo liên quan đến các sàn giao dịch, tiền ảo, chứng khoán có hành vi chiếm đoạt tài sản đã xảy ra tại nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước. Bằng thủ đoạn kêu gọi đầu tư tiền ảo nhằm mục đích chiếm đoạt tài sản bằng mô hình các loại tiền điện tử thông qua các ứng dụng như sàn giao dịch thương mại điện tử, mạng xã hội phân quyền, hệ sinh thái số…làm cho hàng ngàn người rơi vào cảnh tán gia bại sản.
Lừa đảo "tiền ảo" tại Việt Nam thường gắn với mô hình đa cấp biến tướng, dùng tiền của người vào sau trả lãi cho người tham gia trước. Thủ đoạn phạm tội của các đối tượng rất tinh vi. Trước tiên, đồng "tiền ảo" và các sàn giao dịch thực chất do chúng tự "phát hành", tự định giá. Như đồng tiền ảo có tên Alos Coin (viết tắt là AOC) đã trở thành đề tài thu hút sự quan tâm của nhiều người dân tại tỉnh Bắc Giang cuối năm 2017. Với mức lợi nhuận mời chào khi đầu tư vào tiền ảo AOC lên tới 180% mỗi năm, gấp 20 lần gửi ngân hàng, không ít người đã bị mờ mắt bởi con số sinh lời không tưởng, cùng với những lời “đường mật” từ những người đứng đầu hệ thống, hứa hẹn sẽ giúp người đầu tư nhanh chóng thoát nghèo, sau đó sẽ trở thành người giàu nhất vì được hưởng lãi suất siêu khủng. Từ đó, nhiều người thậm chí bỏ cả việc làm, kinh doanh, bán tài sản, cầm cố nhà đất, kể cả vay ngân hàng, vay nóng… để đổ tiền vào AOC với mong ước giàu sang. Tuy nhiên, đến khi những người đứng đầu hệ thống này “Bỗng dưng biến mất” thì chân tướng sự việc mới lộ rõ. Sau khi cơ quan công an vào cuộc điều tra, đường dây lừa đảo tiền ảo này đã lộ diện với chân rết tại 10 tỉnh thành, hơn 1.400 người tham gia cùng số tiền hàng chục tỷ đồng.
(Người dân căng băng rôn tố cáo công ty kêu gọi đầu tư"tiền ảo" hành vi lừa đảo hơn 15 ngàn tỷ đồng)
Trong bối cảnh hầu hết các đồng tiền ảo đều không tuân theo bất kỳ một quy định hay luật pháp nào, thì việc đầu tư mà không có pháp luật bảo hộ đều tiềm ẩn những rủi ro khó lường. Chưa kể, nhiều công ty có mục đích lừa đảo, nên đưa ra lợi nhuận béo bở, khi đầu tư tiền ảo để dụ "con mồi" rơi vào bẫy tham.
Vụ việc lừa đảo vào thời điểm đầu năm 2018 khi nhiều người dân đã kéo đến trước trụ sở Công ty Cổ phần Modern Tech tại Phố đi bộ Nguyễn Huệ, quận 1, TP. HCM để tố cáo bị công ty chiếm đoạt lừa đảo hơn 15 ngàn tỷ đồng. Với những cam kết khi tham gia nhà đầu tư sẽ được hưởng lợi nhuận thấp nhất 48%/tháng, thời gian hoàn vốn tối đa 4 tháng. Ngoài ra, nếu lôi kéo được người vào hệ thống sẽ được hưởng thêm 8% số tiền người mới tham gia. Đây là mô hình kinh doanh “đa cấp” theo kiểu kim tự tháp. Theo hứa hẹn chi trả phần trăm nhưng sau khi thu được số tiền lớn Ifan tuyên bố quy đổi hình thức trả thưởng bằng cách quy đổi qua các đồng tiền số. Ifan quy định giá công bố 5USD trên một đồng tiền số. Tuy nhiên giá thực tế của đồng tiền số này trên thị trường chỉ là 0,01 USD/một đồng. Nhà đầu tư vào đồng tiền này chỉ còn lại danh mục có giá trị được cho là lên đến 15.000 tỷ đồng nhưng không thể rút ra, lãi lùi về 0%. Làm nhiều người đầu tư lâm vào cảnh tán gia bại sản khi đầu tư hàng tỷ đồng, kể cả có trường hợp suy sụp tinh thần sau khi mất tiền đã đột tử.
Liên quan đến những vấn đề tiền ảo, trước đây Bộ Tài chính cũng đã khẳng định, hiện tại, chỉ có Sở Giao dịch Chứng khoán (GDCK) TP.HCM và Sở GDCK Hà Nội được phép tổ chức thị trường giao dịch chứng khoán tại Việt Nam. Theo pháp luật chứng khoán, tiền ảo không phải là một loại chứng khoán. Hiện nay, Việt Nam chưa có quy định pháp lý điều chỉnh hoạt động phát hành, mua bán, trao đổi tiền ảo, tài sản ảo, đồng thời cũng chưa quy định đơn vị chính thức quản lý việc phát hành và giao dịch các đồng tiền ảo, tài sản ảo.
Qua những mô hình kêu gọi đầu tư tiền ảo, sản phẩm ảo theo phương thức đa cấp để chiếm đoạt tài sản nêu trên, UBCKNN đã có thông báo trên Cổng thông tin điện tử của UBCKNN khuyến cáo các nhà đầu tư cẩn trọng khi tham gia đầu tư vào tiền ảo, tài sản ảo để hạn chế những tổn thất có thể xảy ra và đề nghị các công ty đại chúng, công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ, quỹ đầu tư chứng khoán không được thực hiện các hoạt động phát hành, giao dịch và môi giới tiền ảo trái pháp luật./.
Hùng Sơn
