Mang tới nhiều lợi ích
Trong 7 tháng năm 2024, hơn 17 triệu du khách nước ngoài đã đến thăm Trung Quốc, đánh dấu mức tăng đáng kinh ngạc với 129,9% so với năm 2023. Mặc dù những con số này là một chỉ báo tích cực về sự mở cửa trở lại và sức hấp dẫn của Trung Quốc như một điểm đến, nhưng chúng cũng chỉ ra những tác động rộng hơn đối với Trung Quốc và cộng đồng toàn cầu. Sự gia tăng du lịch trong nước có thể tăng cường quan hệ ngoại giao và thúc đẩy sự hiểu biết lẫn nhau trong một thế giới ngày càng phân cực.
Du lịch trong nước tăng là một lợi ích cho nền kinh tế đang chậm lại của Trung Quốc, khi Ngân hàng Thế giới dự báo tăng trưởng GDP của Trung Quốc ở mức khiêm tốn 4,8% cho năm 2024, khiến quốc gia này phải đối mặt với nhu cầu cải cách cơ cấu để duy trì quỹ đạo kinh tế của mình. Việc khách du lịch quốc tế tích cực chi tiêu cho chỗ ở, ăn uống, phương tiện đi lại và các điểm tham quan mang lại sự kích thích rất cần thiết cho nền kinh tế. Dòng người đổ vào này tạo ra hiệu ứng nhân lên trên toàn bộ chuỗi cung ứng du lịch; đồng thời tạo ra việc làm, đặc biệt là cho thanh niên Trung Quốc đang phải đối mặt với tình trạng thất nghiệp cao.
Thêm vào đó, chính sách miễn thị thực của Trung Quốc cũng có thể được hiểu là một công cụ ngoại giao chiến lược. Bộ Ngoại giao Trung Quốc mới đây thông báo, công dân từ 9 quốc gia bao gồm Hàn Quốc, Na Uy, Phần Lan, Slovakia, Đan Mạch, Andorra, Monaco, Liechtenstein, Iceland khi nhập cảnh Trung Quốc nhằm mục đích kinh doanh, du lịch, thăm gia đình hay quá cảnh tối đa 15 ngày sẽ được miễn thị thực. Chính sách sẽ có hiệu lực cho đến cuối năm sau, nâng tổng số quốc gia trong danh mục miễn thị thực của Trung Quốc lên 25. Đây là động thái từ Bắc Kinh nhằm thu hút thêm khách du lịch quốc tế và cải thiện quan hệ ngoại giao nước này.
Bằng cách nới lỏng các rào cản du lịch, Trung Quốc khuyến khích nhiều du khách trải nghiệm đất nước này một cách trực tiếp. Trong bối cảnh mạng xã hội ngày càng phát triển, khách du lịch sẽ luôn tìm kiếm các thông tin về đất nước mà họ muốn đến trên các nền tảng trực tuyến; do đó những người có sức ảnh hưởng trên mạng xã hội sẽ cung cấp góc nhìn chân thực hơn về thực tế xã hội của Trung Quốc, chia sẻ những trải nghiệm trực tiếp về di sản văn hóa, lối sống hiện đại, cơ sở hạ tầng giao thông và phát triển đô thị của đất nước, giúp định hình lại nhận thức toàn cầu về quốc gia này.
Trong thời đại phân cực toàn cầu gia tăng, vai trò của du lịch trong việc thúc đẩy giao lưu giữa người với người càng được nâng cao hơn. Việc Trung Quốc tái khẳng định chính sách mở cửa của mình tại phiên họp toàn thể lần thứ ba của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc khóa 20 vào tháng 7.2024, đã nêu bật cam kết của nước này trong việc tạo điều kiện cho ngoại giao văn hóa. Trong bối cảnh chủ nghĩa bảo hộ thương mại gia tăng và xung đột địa chính trị, du lịch miễn thị thực trở thành sự mở rộng của chính sách đối ngoại rộng lớn hơn của Trung Quốc, phù hợp với các sáng kiến như Sáng kiến Vành đai và Con đường. Giới quan sát bày tỏ hy vọng rằng, việc tiếp xúc nhiều hơn với các nền văn hóa khác nhau sẽ vun đắp sự hiểu biết, giảm thiểu những quan niệm sai lầm và cuối cùng là đóng góp cho hòa bình và hợp tác toàn cầu.
Những rủi ro đi kèm
Các chuyên gia nhận định rằng, bên cạnh những lợi ích mà chính sách du lịch mang lại, giúp kích thích động lực kinh tế rộng hơn và bù đắp cho sự thiếu hụt nhu cầu trong nước, việc dựa vào du lịch như một giải pháp kinh tế đi kèm với rủi ro. Bởi nền kinh tế toàn cầu luôn khó lường, nên những biến động trong du lịch quốc tế, căng thẳng địa chính trị và các cuộc khủng hoảng sức khỏe tiềm ẩn đều có thể làm suy yếu nguồn tăng trưởng này. Vì vậy, Trung Quốc phải tiếp cận chiến lược du lịch của mình với tầm nhìn kinh tế dài hạn rộng hơn.
Thêm vào đó, chính sách miễn thị thực có thể dẫn tới tình trạng du lịch quá mức, vốn đã trở thành mối quan ngại toàn cầu, chẳng hạn tại Barcelona và Nhật Bản đang phải đối mặt với tình trạng này. Sự gia tăng đột biến về khách du lịch có thể khiến Trung Quốc phải đối mặt với những vấn đề tương tự, đặc biệt là ở các điểm du lịch nổi tiếng, nơi cả khách du lịch trong nước và quốc tế liên vùng đều gây sức ép lên nguồn lực địa phương.
Theo đó, một số thành phố của Trung Quốc đã khuyến cáo người dân ở nhà trong thời gian cao điểm du lịch để đáp ứng lượng du khách đổ về. Tại Trùng Khánh, cơ quan du lịch thành phố khuyến cáo người dân địa phương tránh các điểm tham quan du lịch nổi tiếng trong các ngày lễ. Tuy nhiên, các biện pháp như vậy có thể gây ra sự phẫn nộ trong cộng đồng người dân địa phương. Khách du lịch cũng cạnh tranh với người dân địa phương về các dịch vụ công cộng, phương tiện đi lại và khả năng tiếp cận các tiện nghi, điều này có thể làm trầm trọng thêm căng thẳng xã hội nếu người dân địa phương cảm thấy mức sống của họ bị ảnh hưởng.
Các chuyên gia nhận định, Trung Quốc phải chủ động cân bằng nhu cầu của người dân với những lợi ích mà khách du lịch nước ngoài mang lại. Nếu không làm như vậy, căng thẳng có thể gia tăng và làm giảm lợi ích tiềm năng của chính sách miễn thị thực. Bài học từ khắp nơi trên thế giới chỉ ra rằng quy hoạch đô thị cẩn thận, phát triển cơ sở hạ tầng và phân phối nguồn lực công bằng là rất quan trọng để tránh những "cạm bẫy" của tình trạng du lịch quá mức.
Cần những bước đi thận trọng
Chính sách miễn thị thực của Trung Quốc chắc chắn giúp thúc đẩy dòng khách du lịch nước ngoài, cũng như củng cố các mục tiêu kinh tế và ngoại giao của nước này; nhưng để duy trì sự tăng trưởng của du lịch trong nước, các cơ quan chức năng và đơn vị điều hành nên tiếp tục nâng cao sự tiện lợi và chất lượng du lịch cho khách du lịch nước ngoài.
Việc thường xuyên xem xét các chính sách miễn thị thực đối với một số quốc gia, theo dõi luồng khách du lịch và thực hiện các điều chỉnh cần thiết là rất quan trọng. Các nhà hoạch định chính sách có thể khám phá các chiến lược vượt ra ngoài việc miễn thị thực để khuyến khích họ đến thăm.
Chính phủ phải quản lý cẩn thận việc phân phối các lợi ích du lịch để bảo đảm cộng đồng địa phương không bị bỏ lại phía sau. Việc cân bằng lợi ích của du lịch với phúc lợi của người dân địa phương sẽ là chìa khóa để duy trì sự hòa hợp trong nước và hình ảnh toàn cầu của Trung Quốc như một quốc gia chào đón và cởi mở.
