Thất thu thuế trên kênh TMĐT
Thực tế cho thấy, qua các vụ việc lực lượng Quản lý thị trường (QLTT) kiểm tra và phát hiện, các sản phẩm hàng giả, hàng nhái kinh doanh một số sàn, kênh TMĐT thường có giá rẻ, nhưng qua việc lăng xê, quảng bá trên các nền tảng mạng xã hội, giá trị các mặt hàng sẽ đội lên nhiều lần.
Có những nền tảng xã hội chưa bắt buộc phải định danh và cho đăng ký bằng các tài khoản gmail. Việc định danh trên cơ sở số điện thoại của cá nhân người sử dụng cũng rất cần thiết bởi vì hiện nay vẫn còn hiện tượng sử dụng tài khoản ảo và số điện thoại ảo thậm chí là tài khoản ngân hàng cũng ảo… Vì thế, việc điều tra, xử lý của các cơ quan chức năng gặp nhiều khó khăn.
Khi bị lực lượng chức năng phát hiện, các đối tượng bán hàng gian dối, chất lượng kém sẽ xoá và thay đổi tài khoản, tiếp tục lập tài khoản khác. Mặt khác, hoạt động nhập khẩu, sản xuất, kinh doanh buôn bán hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ trên kênh TMĐT thường được tổ chức chặt chẽ, bí mật như một vòng tròn khép kín từ địa chỉ cung ứng đến người tiêu dùng.
Các đối tượng thường sử dụng trang thiết bị công nghệ hiện đại để thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật trong hoạt động thương mại. Đây chính là nguyên nhân dẫn đến tình trạng thất thu thuế trên kênh TMĐT.
Theo báo cáo của Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia, trong những năm gần đây, tình hình hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại và sản xuất, buôn bán hàng giả, xâm phạm sở hữu trí tuệ, vận chuyển trái phép hàng hóa tiếp tục diễn ra với phương thức, thủ đoạn ngày càng tinh vi, khó phát hiện, tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp, khó lường.
Tuy nhiên, việc xử lý hành chính chưa được triệt để; trong khi, lợi nhuận từ kinh doanh hàng giả đem lại cho các đối tượng là rất lớn. Theo các chuyên gia, cần có quy định rõ ràng đối với loại hình kinh doanh TMĐT, có sự ràng buộc về trách nhiệm giữa người bán hàng và người mua hàng.
Ông Nguyễn Đức Lê, Phó Cục trưởng Cục Nghiệp vụ, Tổng cục QLTT đề xuất: “Phải có sự định danh người bán hàng trên các nền tảng TMĐT. Không phải chỉ định danh một cách đơn thuần và định danh điện tử mà phải định danh về mặt địa lý thực tế sản xuất hàng hoá, định danh được số lượng hàng”.
Cần sớm thực hiện việc định danh người bán hàng
Đồng quan điểm với ông Nguyễn Đức Lê, ông Đỗ Hồng Trung, Phó Chánh Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia cho rằng, việc định danh cá nhân người bán hàng là giải pháp căn cơ, cần thiết và nên thực hiện sớm.
“Có những nền tảng xã hội chưa bắt buộc phải định danh và cho đăng ký bằng các tài khoản gmail. Việc định danh trên cơ sở số điện thoại của cá nhân người sử dụng cũng rất cần thiết bởi vì hiện nay vẫn còn hiện tượng sử dụng tài khoản ảo và số điện thoại ảo thậm chí là tài khoản ngân hàng cũng ảo… Vì thế, việc điều tra, xử lý của các cơ quan chức năng gặp nhiều khó khăn”, ông Đỗ Hồng Trung cho biết.
Còn ông Phan Minh Nhựt, Chủ tịch Hiệp hội Chống hàng giả và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ của các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam thì cho rằng: “Định danh người bán hàng, sẽ giúp cho cơ quan Nhà nước quản lý được toàn bộ thông tin. Ví dụ như một người khi có định danh, họ mở một tài khoản, một sàn TMĐT và nếu như họ có hành vi buôn bán hàng giả trên mạng, thì khi đó họ bị xử phạt, định danh của họ sẽ bị khoá và đồng thời các sàn khác họ cũng khoá định danh đó, điều đó có nghĩa là họ không thể nào trốn được hành vi vi phạm, đó là cái cơ bản nhất”, ông Phan Minh Nhựt cho biết thêm.
Về lâu dài, giải pháp chống hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ căn cơ, các chuyên gia cho rằng, cần xem xét bổ sung chế tài xử lý vi phạm đủ sức răn đe đối với các hành vi, lưu chứa, vận chuyển, buôn bán hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ. Đồng thời, xây dựng trung tâm giám định, kiểm nghiệm vùng để đảm bảo việc điều tra, kiểm tra xử lý được kịp thời. Có nhiều hình thức tuyên truyền về cách thức nhận biết hàng giả, hàng bị xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, khuyến khích Nhân dân tố cáo, tố giác tội phạm, đồng hành với cơ quan quản lý trong công tác chống hàng giả.
Theo các chuyên gia, với thực tế hoạt động TMĐT phát triển như hiện nay, cần có sự phối hợp giữa chủ thể quyền, các cơ quan thực thi, các sàn TMĐT, để đánh giá quy mô, nguồn hàng, kho hàng, địa điểm sản xuất hàng giả, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ... từ đó, có các giải pháp xử lý, ngăn chặn. Do đó, để thực hiện quản lý được cần có sự phối hợp của các lực lượng chức năng, doanh nghiệp và cả người dân.
