Xuất khẩu nhiều mặt hàng tỷ đô
Theo thông tin từ Hiệp hội Rau quả Việt Nam, xuất khẩu sầu riêng của nước ta trong năm 2024 sẽ vượt mốc 3 tỷ USD. Bởi chỉ trong 9 tháng, xuất khẩu sầu riêng đã thu về 2,5 tỷ USD (xô đổ kỷ lục 2,24 tỷ USD của cả năm 2023).
Ông Nguyễn Ngọc Thanh, Giám đốc một DN xuất khẩu sầu riêng ở thị xã Buôn Hồ, tỉnh Đắk Lắk, cho biết: Năm nay, DN của ông dự kiến xuất khẩu gần 500 container sầu riêng tươi sang thị trường Trung Quốc. Đây vẫn là thị trường tiềm năng với dư địa lớn.
Để bảo đảm sự phát triển bền vững, thiết lập thị trường nhập khẩu ổn định, các DN cần chủ động xây dựng chuỗi liên kết, thường xuyên cập nhật tiêu chuẩn từ thị trường nhập khẩu để có đối sách trong xây dựng nguồn nguyên liệu cũng như chế biến, đóng gói xuất khẩu.
“Giá sầu riêng năm nay không cao nhưng ổn định hơn những năm trước. Điều này giúp DN thuận lợi hơn rất nhiều trong việc thu mua sầu riêng, đảm bảo đơn hàng xuất khẩu do chất lượng cao và giá cả cạnh tranh hơn so với hàng Thái Lan.
Theo lý giải của ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, trong tháng 10/2024, các tỉnh Tây Nguyên vào chính vụ thu hoạch sầu riêng. Đồng thời, tại các tỉnh miền Tây Nam bộ, sầu riêng trái vụ cũng sẽ cho thu hoạch vào những tháng cuối năm. Đây cũng là thời điểm các quốc gia cạnh tranh như Thái Lan, Malaysia đã kết thúc mùa thu hoạch nên giá sầu riêng Việt Nam sẽ rất cao. Hiện, giá sầu riêng đang được thu mua tại vườn với giá khoảng 42.000 - 95.000 đồng/kg.
“Năm 2024, xuất khẩu rau, quả Việt Nam sẽ khởi sắc nhờ các mặt hàng chủ lực: sầu riêng, thanh long, chuối, mít, xoài. Đặc biệt, nếu có thêm sầu riêng đông lạnh, dừa tươi nữa thì xuất khẩu rau quả sẽ lập kỷ lục mới, ít nhất đạt 6 tỷ USD, kỳ vọng có thể đạt 6,5 tỷ USD” - ông Đặng Phúc Nguyên cho biết.
Cùng với sầu riêng, cà phê cũng đang là mặt hàng nông sản đạt giá trị xuất khẩu rất cao. 9 tháng đầu năm 2024, Việt Nam đã xuất khẩu hơn 1,1 triệu tấn cà phê, kim ngạch đạt hơn 4 tỷ USD (trị giá kim ngạch xuất khẩu tăng 30%). Cũng với thời gian trên, nếu như xuất khẩu gạo đạt gần 4 tỷ USD thì mặt hàng rau quả cán mốc 4,8 tỷ USD. Như vậy, tính đến tháng 9/2024, tổng kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản của Việt Nam đạt gần 50 tỷ USD, tăng khoảng 20% so với cùng kỳ năm 2023.
"Quý IV là thời điểm có nhiều lễ hội, do đó các nước sẽ tăng cường nhập khẩu nông sản từ Việt Nam. Việc chủ động nguyên liệu, tăng cường chế biến sâu và chinh phục được nhiều thị trường… sẽ giúp nông sản tiếp tục xác lập các con số kỷ lục về xuất khẩu", Bộ NN&PTNT nhận định.
Các DN cần chủ động xây dựng chuỗi liên kết
Nhận định rõ tình hình thực tế, Bộ NN&PTNT tiếp tục phối hợp với Bộ Công thương đàm phán tháo gỡ rào cản kỹ thuật, rào cản thương mại và mở cửa thị trường xuất khẩu; hỗ trợ các địa phương kết nối, thúc đẩy chế biến, tiêu thụ nông sản vào vụ thu hoạch. Đặc biệt, Bộ NN&PTNT sẽ kiến nghị Chính phủ tiếp tục hỗ trợ các DN sản xuất, xuất khẩu nông sản tiếp cận nguồn vốn ưu đãi.
Về các giải pháp lâu dài, ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương khuyến cáo: Để bảo đảm sự phát triển bền vững, thiết lập thị trường nhập khẩu ổn định, các DN cần chủ động xây dựng chuỗi liên kết, thường xuyên cập nhật tiêu chuẩn từ thị trường nhập khẩu để có đối sách trong xây dựng nguồn nguyên liệu cũng như chế biến, đóng gói xuất khẩu.
“Trong những tháng còn lại của năm 2024, ngành Nông nghiệp sẽ tiếp tục thực hiện các giải pháp như nâng cao năng lực chế biến sâu, tập trung xây dựng thương hiệu để nông sản Việt Nam thực sự có giá trị trên thị trường quốc tế; đẩy mạnh xúc tiến thương mại, giới thiệu những sản phẩm nông sản có lợi thế… Đồng thời, tiếp tục xử lý các vấn đề thị trường, tạo điều kiện thuận lợi cho xuất khẩu nông sản. Tích cực phối hợp cùng các DN mở cửa các thị trường mới, nhiều tiềm năng để thúc đẩy cho toàn ngành nông nghiệp về đích năm 2024 với mục tiêu kim ngạch xuất khẩu 55 tỷ USD. Từ đó, tạo tiền đề cho những năm tiếp theo” - ông Phùng Đức Tiến, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT cho biết.
Bên cạnh những tín hiệu tích cực trong xuất khẩu nông sản, ngành Nông nghiệp hiện vẫn đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức. Mưa bão, thiên tai làm thiệt hại, sụt giảm nguồn nguyên liệu, giá cước vận tải có xu hướng tiếp tục tăng cao… là những rào cản với xuất khẩu nông sản của nước ta, trong khi, giá xuất khẩu nông sản không dễ điều chỉnh. Cùng với đó, nguồn nguyên liệu đạt chuẩn xuất khẩu, có mã số vùng trồng, truy xuất nguồn gốc… đang thiếu hụt trầm trọng ở nhiều địa phương. Việc quy hoạch sản xuất, dự báo thị trường với ngành Nông sản vẫn còn bỏ ngỏ. Nhiều sản phẩm tăng trưởng nóng, chưa có quy định ràng buộc sản xuất, chỉ dừng lại ở khuyến cáo, khuyến nghị...
