Bộ Tài chính đã chính thức ban hành Thông tư số 68/2024/TT-BTC ngày 18/9/2024 sửa đổi, bổ sung một số điều của các thông tư quy định về giao dịch chứng khoán trên hệ thống giao dịch chứng khoán; bù trừ và thanh toán giao dịch chứng khoán; hoạt động của công ty chứng khoán và công bố thông tin trên thị trường chứng khoán.
Trong đó, Thông tư số 68/2024/TT-BTC đã bổ sung Điều 9a vào sau Điều 9 của Thông tư số 120/2020/TT-BTC quy định về “Giao dịch mua cổ phiếu không yêu cầu có đủ tiền khi đặt lệnh của nhà đầu tư nước ngoài là tổ chức”. Ngoài ra, lộ trình công bố thông tin bằng tiếng Anh cũng được quy định đầy đủ.
Ông Barry Weisblatt David – Giám đốc Khối Phân tích, Công ty cổ phần Chứng khoán VNDirect cho rằng, việc ban hành Thông tư số 68/2024/TT-BTC đã thể hiện cam kết của Chính phủ trong việc thu hút vốn đầu tư nước ngoài vào thị trường chứng khoán Việt Nam. Các quy định “cởi mở” trong Thông tư sẽ có tác động trực tiếp lẫn gián tiếp đến quyết định tham gia thị trường của các nhà đầu tư tổ chức nước ngoài. Điều này sẽ tạo bước tiến lớn cho thị trường chứng khoán Việt Nam trong quá trình nâng hạng lên thị trường mới nổi theo tiêu chí của FTSE vào tháng 3/2025.
“Nỗ lực tạo điều kiện cho nhà đầu tư nước ngoài sẽ là một phần trong xu hướng, biến Việt Nam trở thành một điểm đến đầu tư hấp dẫn”, ông Barry Weisblatt David chia sẻ.
Theo ông Barry Weisblatt David, Thông tư số 68/2024/TT-BTC sẽ khiến một số nhà quản lý quỹ tích cực gia tăng phân bổ cho Việt Nam, do đầu tư trở nên hiệu quả hơn về chi phí. Tuy nhiên, phạm vi này khá nhỏ. Nó không ảnh hưởng đến phân bổ từ các quỹ Vietnam-dedicated ví dụ như PYN, Dragon Capital hay VinaCapital, vì các quỹ này đã đầu tư 100% vào Việt Nam, mặc dù lợi nhuận của họ sẽ tăng nhẹ.
“Thông tư số 68/2024/TT-BTC sẽ áp dụng chủ yếu cho các quỹ khu vực hoặc các quỹ chuyên các thị trường cận biên và mới nổi toàn cầu có quan tâm đến Việt Nam”, chuyên gia của VNDirect nhận định.
Ngoài ra, các quy định mới trong Thông tư số 68/2024/TT-BTC sẽ có tác động gián tiếp tới việc nâng cao khả năng FTSE sẽ công bố nâng hạng lên thị trường mới nổi vào tháng 3 năm sau. Thông báo này sẽ cải thiện tâm lý thị trường và lực mua của nhà đầu tư cá nhân một cách tích cực.
Bên cạnh đó, các ETFs nước ngoài mô phỏng thị trường Việt Nam có thể gia tăng tài sản quản lý khi nhà đầu tư tại các thị trường nước ngoài kỳ vọng vào nâng hạng thị trường mới nổi. Đây có thể là một sự kiện quan trọng và giúp tăng giá cổ phiếu trong quý I/2025.
"Khi Việt Nam chính thức được FTSE nâng hạng vào tháng 9/2025 và các công ty Việt Nam được đưa vào các chỉ số thị trường mới nổi, chúng ta có thể kỳ vọng dòng vốn lớn từ các ETF thị trường mới nổi. Dù có nhiều ước tính khác nhau, tôi nghĩ rằng khoảng 500 triệu - dưới 1 tỷ USD là hợp lý. Những công ty được hưởng lợi có thể bao gồm những doanh nghiệp hiện đang chiếm ưu thế trong chỉ số FTSE FM, bao gồm HPG, VHM, VCB, VIC và VNM", ông Barry Weisblatt David kỳ vọng.
Mặc dù vậy, Thông tư này cũng tạo ra một số rủi ro cho các công ty chứng khoán vì nó khiến các công ty này phải chịu rủi ro vỡ nợ thanh toán của nhà đầu tư tổ chức nước ngoài và phải đưa chứng khoán vào danh mục giao dịch của tự doanh. Tuy nhiên, yêu cầu cao này cũng là cú huých giúp các công ty chứng nâng cao năng lực cạnh tranh về vốn, năng lực tài chính và quản trị rủi ro.
Đại diện VNDirect cho biết, Công ty này cũng đã thực hiện eKYC đối với khách hàng nước ngoài nhưng chưa phải đánh giá rủi ro đối tác. Hiện nay, chỉ có một số ít công ty chứng khoán hoạt động mạnh trong mảng môi giới cho khách hàng tổ chức nước ngoài. Tuy nhiên, họ sẽ cần đầu tư đáng kể vào phát triển hệ thống và chính sách để đánh giá rủi ro này và triển khai sản phẩm cho khách hàng.
Tại Hội nghị triển khai Thông tư số 68/2024/TT-BTC mới đây do Ủy ban Chứng khoán Nhà nước chủ trì, đại diện các ngân hàng lưu ký, công ty chứng khoán đã đánh giá Thông tư số 68/2024/TT-BTC là căn cứ pháp lý quan trọng tiếp tục mở rộng cánh cửa cho các nhà đầu tư nước ngoài tham gia vào thị trường chứng khoán Việt Nam và chia sẻ những phản hồi tích cực của các nhà đầu tư, các khách hàng.
Từ các quy định này, nhà đầu tư nước ngoài có thể dễ dàng tiếp cận thông tin một cách bình đẳng như các nhà đầu tư trong nước. Nhà đầu tư nước ngoài là tổ chức có thể đầu tư vào thị trường chứng khoán Việt Nam với các điều kiện thuận lợi, cởi mở hơn, với chi phí thấp hơn, giảm thiểu các rủi ro về tỷ giá, hoán đổi danh mục đầu tư...
Đồng thời, các công ty chứng khoán cũng cho biết đã và đang tích cực chuẩn bị đầy đủ về quy trình nghiệp vụ, nhân lực, hệ thống, cơ chế quản trị rủi ro và nguồn vốn để triển khai thực hiện Thông tư.
