Theo danh sách của UBND huyện Quỳ Hợp cho thấy, toàn huyện đang có 43 xưởng chế biến khoáng sản chưa có thủ tục thuê đất theo quy định. Nguồn gốc đất của 43 xưởng chế biến này là do nhận chuyển nhượng đất nông nghiệp từ các hộ gia đình. Các tổ chức, hộ cá thể đã xây dựng xưởng chế biến, nhà ở công nhân và bãi tập kết đá các loại; sử dụng dụng ổn định giai đoạn từ năm 2004 đến nay, thuộc 22 tổ chức và 21 hộ cá thể.
Rất nhiều năm đã trôi qua, nhưng còn nhiều doanh nghiệp trong các cụm công nghiệp chưa thực hiện thuê đất, chính là một nghịch lý thể hiện sự thất thoát nguồn thuế thu từ cho thuê đất. Mà tính ra, từ 43 xưởng chế biến khoáng sản chưa được thuê đất này, cũng lên đến vài chục ha đất.
Hiện tại, trong số 43 xưởng kể trên, có đến 25 xưởng đứng chân tại các Cụm công nghiệp và Khu chế biến đá tập trung, như các cụm công nghiệp Thọ Sơn 1 và 2, Thung Khuộc, Châu Quang, Châu Lộc, khu chế biến đá tập trung xã Đồng Hợp. Nhiều chủ xưởng chế biến đã nộp hồ sơ xin thuê đất lên UBND huyện Quỳ Hợp nhưng cũng có nhiều xưởng chế biến chưa làm thủ tục này.
Trao đổi với báo chí, đại diện Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa huyện Quỳ Hợp cho biết: nội dung này đã được hội kiến nghị nhiều lần lên UBND huyện và lên UBND tỉnh rồi. Hiện tại, các cấp đang tập trung giải quyết. Quá trình xem xét giải quyết đang nảy sinh những vướng mắc khó khăn như, nằm ở vị trí không đảm bảo khoảng cách đến khu dân cư, chưa có hồ sơ cấp giấy phép đảm bảo môi trường, không phù hợp quy hoạch nông thôn mới…
Theo ông Trần Đức Lợi, Phó Chủ tịch UBND huyện Quỳ Hợp, đây căn bản là tồn tại có tính lịch sử. Hàng năm, huyện cũng đều đã báo cáo nội dung này lên các cơ quan có thẩm quyền. Hiện nay, huyện đang đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo các sở ngành quan tâm, sớm tháo gỡ vướng mắc này để doanh nghiệp và người dân yên tâm sản xuất.
Về thực trạng và giải pháp đối với các doanh nghiệp hoạt động đã lâu nhưng chưa có thủ tục thuê đất, đồng nghĩa với việc đang thất thoát một nguồn thuế, ông Lợi cho biết thêm: trước mắt là cần có thủ tục thuê đất để phù hợp với quy định của pháp luật trong hoạt động sản xuất kinh doanh. Khi đã có thủ tục này, cơ quan thuế sẽ tính toán, xem xét các đơn vị, cá nhân phải nộp truy thu bao nhiêu tiền thuế. Việc này là trách nhiệm của cơ quan thuế.
Đi sâu tìm hiểu, chúng tôi được biết, các cụm công nghiệp ở Quỳ Hợp ra đời từ rất lâu. Ngay như cụm công nghiệp Thung Khuộc, được UBND tỉnh công nhận, phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng năm 2007. Với các cụm công nghiệp Thọ Sơn 1 và 2, cụm công nghiệp Châu Lộc, cụm công nghiệp Châu Quan, đều cùng được UBND tỉnh phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng năm 2015.
Trở lại nguồn gốc đất của các cụm công nghiệp, cụ thể là các xưởng chế biến khoáng sản như đã nêu ở trên, căn bản là đất nông nghiệp do các doanh nghiệp sản xuất khoáng sản nhận chuyển nhượng lại từ các hộ dân trên địa bàn để dựng nhà xưởng sản xuất, trước khi các cụm công nghiệp được công nhận và được phê duyệt quy hoạch chi tiết.
Tính sơ sơ, tại Quỳ Hợp với 43 xưởng chế biến khoáng sản chưa được thuê đất cũng lên đến vài chục ha đất, trong đó nhiều cơ sở chưa nộp thuế thuê đất. Sự bất hợp lý này cũng cần phải sớm được các cấp chính quyền, cơ quan chức năng xem xét, giải quyết để đảm bảo hoạt động của các cơ sở, công ty, doanh nghiệp liên quan, đảm bảo việc làm cho những lao động nhưng cũng là để không thất thoát nguồn thu thuế bổ sung ngân sách Nhà nước từ thuê đất.
