Phù hợp với 3 căn cứ xác định hạn mức bảo hiểm tiền gửi theo thông lệ quốc tế
Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam cho biết, việc nâng hạn mức trả tiền bảo hiểm từ 75 triệu đồng (tại Quyết định số 21/2017/QĐ-TTg ngày 15/6/2017) lên 125 triệu đồng đạt được các yêu cầu: i) Thực hiện hiệu quả mục tiêu của chính sách bảo hiểm tiền gửi (BHTG), bảo vệ tốt hơn quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền là cá nhân, đặc biệt là người gửi tiền quy mô nhỏ, góp phần duy trì sự ổn định của hệ thống TCTD, bảo đảm sự phát triển an toàn, lành mạnh của hoạt động ngân hàng; ii) Phù hợp với các điều kiện kinh tế vĩ mô, năng lực tài chính của Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam và đáp ứng được các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam trong thời gian tới; iii) Nâng tỷ lệ số người gửi tiền được bảo hiểm toàn bộ trên tổng số người gửi tiền được bảo hiểm từ 87% lên 91%, phù hợp với thông lệ quốc tế, đáp ứng khuyến nghị của Hiệp hội Bảo hiểm tiền gửi Quốc tế (IADI): tỷ lệ số người gửi tiền được bảo hiểm toàn bộ trên tổng số người gửi tiền được bảo hiểm cần đạt từ 90% đến 95%.
Cũng theo Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam, nguồn lực tài chính của tổ chức này không ngừng lớn mạnh. Tính đến cuối tháng 9/2021, tổng tài sản của Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam đạt gần 80 nghìn tỷ đồng, trong đó, Quỹ dự phòng nghiệp vụ đạt hơn 73,6 nghìn tỷ đồng. Với nguồn quỹ này, Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam có thể đáp ứng chi trả ngay lập tức trong trường hợp cần thiết.
IADI khuyến nghị, hạn mức BHTG cần được định kỳ đánh giá lại, khoảng 5 năm một lần. Vì vậy, từ khi áp dụng hạn mức 75 triệu đồng vào năm 2017 đến nay, Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam đã thường xuyên đánh giá mức độ phù hợp của hạn mức trả tiền bảo hiểm tại Việt Nam, báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét. Việc Thủ tướng Chính phủ quyết định điều chỉnh hạn mức trả tiền bảo hiểm vào thời điểm này là phù hợp với các thông lệ quốc tế về BHTG, trong đó có việc đánh giá, điều chỉnh hạn mức theo sự thay đổi các yếu tố vĩ mô, sự phát triển của hệ thống ngân hàng cũng như sự phát triển về nguồn lực của Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam.
Bảo vệ người gửi tiền không chỉ bằng chi trả bảo hiểm tiền gửi
Hạn mức trả tiền bảo hiểm là công cụ quan trọng của chính sách BHTG, trực tiếp bảo vệ quyền lợi của người gửi tiền. Như vậy, với việc tăng hạn mức lên thêm 66% so với trước đây, quyền lợi của người gửi tiền đã được đảm bảo ở một mức độ cao hơn.
Tuy nhiên, kinh nghiệm quốc tế cho thấy, hạn mức BHTG không chỉ quyết định số tiền bảo hiểm mà người gửi tiền nhận được khi phát sinh nghĩa vụ trả tiền bảo hiểm, mà còn tác động đến người gửi tiền ngay từ khi chưa thực hiện chi trả, trong điều kiện thị trường bình thường. Hạn mức trả tiền bảo hiểm hợp lý giúp người gửi tiền yên tâm hơn khi gửi tiền tại ngân hàng, từ đó góp phần duy trì sự ổn định của hệ thống ngân hàng và nền kinh tế.
Theo IADI, hạn mức BHTG nên có giới hạn, đáng tin cậy và bảo vệ toàn bộ tiền gửi của đa số người gửi tiền. Qua đó, hạn mức BHTG đóng vai trò một công cụ chính sách để góp phần xây dựng kỷ luật thị trường, thúc đẩy các TCTD hoạt động an toàn, lành mạnh.
Đồng thời, hạn mức trả tiền bảo hiểm đủ lớn sẽ góp phần duy trì niềm tin của người gửi tiền đối với hệ thống ngân hàng, từ đó khuyến khích người dân gửi tiền vào ngân hàng, thúc đẩy tăng trưởng huy động vốn của toàn hệ thống.
Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam cho biết, tổ chức này đang đang bảo hiểm cho tiền gửi của người gửi tiền tại 1.283 tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi (bao gồm 97 ngân hàng và chi nhánh ngân hàng nước ngoài, 1.181 quỹ tín dụng nhân dân, 01 ngân hàng hợp tác xã và 04 tổ chức tài chính vi mô). Việc tăng hạn mức bảo hiểm tiền gửi nâng cao mức độ bảo vệ người gửi tiền, song không tăng phí BHTG để tránh gia tăng gánh nặng đối với các tổ chức tham gia BHTG. Vì thế, tăng hạn mức trả tiền bảo hiểm trong bối cảnh không tăng phí BHTG đòi hỏi Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam phải quản lý, đầu tư nguồn vốn một cách an toàn, hiệu quả, đảm bảo thanh khoản tốt để luôn sẵn sàng bảo vệ người gửi tiền.
Không phải tới khi chi trả tiền BHTG, Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam mới bảo vệ người gửi tiền. Chi trả được coi là biện pháp cuối cùng khi tổ chức tham gia BHTG đã được kiểm soát đặc biệt, được hỗ trợ phục hồi mà không thể quay trở lại hoạt động bình thường. Trong suốt “vòng đời” của TCTD, từ khi thành lập, hoạt động hay rút lui khỏi thị trường, Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam luôn theo sát, cấp chứng nhận tham gia BHTG, kiểm tra tại chỗ theo kế hoạch đối với các tổ chức tham gia BHTG, triển khai kiểm tra một số tổ chức tham gia BHTG theo chỉ đạo của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, giám sát từ xa đối với 100% tổ chức tham gia BHTG. Khi phát hiện các vấn đề sai sót, tồn tại cũng như các rủi ro, yếu kém, Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam báo cáo Ngân hàng Nhà nước (NHNN) để kịp thời chấn chỉnh, xử lý...
Khi tổ chức BHTG gặp vấn đề và được đặt vào tình trạng kiểm soát đặc biệt, Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam cử nhân sự tham gia Ban kiểm soát đặc biệt theo chỉ đạo của NHNN. Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam cũng thực hiện cho vay đặc biệt để hỗ trợ thanh khoản khi TCTD có nguy cơ mất khả năng chi trả, bị kiểm soát đặc biệt mà đe dọa đến sự ổn định hệ thống, mua trái phiếu dài hạn của TCTD hỗ trợ, kiểm soát, điều hành, hỗ trợ tài chính và hoạt động của TCTD được kiểm soát đặc biệt. Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam tham gia xây dựng và đánh giá phương án phục hồi đối với các quỹ tín dụng nhân dân, tổ chức tài chính vi mô trên cơ sở phối hợp với Ban Kiểm soát đặc biệt và Ngân hàng Hợp tác xã. Những nhiệm vụ này góp phần giúp phòng ngừa rủi ro, giảm thiểu nguy cơ đổ vỡ tổ chức tham gia BHTG gây thiệt hại cho người gửi tiền và bất ổn về kinh tế, xã hội.
Nâng hạn mức trả tiền bảo hiểm trong bối cảnh hệ thống ngân hàng đang hoạt động ổn định, không có nguy cơ ảnh hưởng tới an toàn hệ thống sẽ tiếp thêm sức mạnh cho các TCTD thu hút vốn nhàn rỗi trong dân cư cho đầu tư phát triển, nhất là những đồng vốn ấy góp phần giúp doanh nghiệp, người dân khôi phục sản xuất kinh doanh sau đại dịch COVID-19. Đồng thời, nâng hạn mức trả tiền bảo hiểm càng củng cố cam kết mạnh mẽ của Chính phủ trong việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền.
