Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư là căn cứ quan trọng để các cơ quan quản lý nhà nước nghiên cứu, đề xuất lộ trình đơn giản hóa thủ tục hành chính. (Ảnh minh họa: Internet)
Cải cách thủ tục hành chính và tạo nền tảng phát triển Chính phủ điện tử
Ở Việt Nam, việc quản lý dân cư mang tính đơn lẻ, từng bộ, ngành quản lý, theo dõi riêng biệt. Để phục vụ công tác quản lý nhà nước của bộ, ngành mình, đồng thời bảo đảm quyền và nghĩa vụ của công dân, các cơ quan quản lý nhà nước đều cấp cho công dân một số loại giấy tờ nên mỗi người có thể sở hữu nhiều loại giấy tờ khác nhau (giấy khai sinh, chứng minh nhân dân, sổ hộ khẩu, giấy đăng ký kết hôn, thẻ bảo hiểm y tế, hộ chiếu, giấy phép lái xe, các loại thẻ, chứng chỉ...).
Trong khi đó, việc nghiên cứu, xây dựng các cơ sở dữ liệu chỉ tập trung vào mục tiêu quản lý nhà nước của từng bộ, ngành, lĩnh vực mà chưa đặt vấn đề kết nối, chia sẻ thông tin chung về công dân giữa nên không khắc phục được tình trạng cục bộ, chia cắt thông tin. Từ việc quản lý đơn lẻ dẫn tới gây lãng phí về kinh tế, nguồn lực, khi thực hiện thủ tục hành chính người dân phải mất thời gian đi sao, chứng thực giấy tờ để chứng minh nhân thân, trong khi nhiều loại giấy tờ liên quan đều chỉ sử dụng chung những thông tin về công dân giống nhau.
Thực tế trên đặt ra yêu cầu xây dựng và kết nối được hệ thống các cơ sở dữ liệu với nhau, trong đó cốt lõi là Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Việc xây dựng Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư thống nhất trên toàn quốc để thu thập, cập nhật được thông tin cơ bản của công dân Việt Nam nhằm phục vụ quản lý nhà nước và giao dịch của cơ quan, tổ chức, cá nhân, khắc phục được các hạn chế và có ý nghĩa quan trọng trong việc xây dựng thành công Chính phủ điện tử, hướng tới nền kinh tế số.
Theo Thiếu tướng Tô Văn Huệ, Cục trưởng Cục Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội (Bộ Công an): Dự án cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và Dự án sản xuất, cấp và quản lý căn cước công dân là 1 trong 6 cơ sở dữ liệu được ưu tiên triển khai tạo nền tảng phát triển Chính phủ điện tử. Việc xây dựng Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, tạo nền tảng cho công tác quản lý hành chính nhà nước theo hướng hiện đại, ứng dụng CNTT vào giải quyết thủ tục hành chính cho người dân, doanh nghiệp, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và góp phần phát triển Chính phủ điện tử.
Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư là căn cứ quan trọng để các cơ quan quản lý nhà nước nghiên cứu, đề xuất lộ trình đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm giấy tờ công dân, khắc phục tình trạng người dân phải sử dụng nhiều giấy tờ cá nhân nhưng lại không đem lại hiệu quả trong công tác giải quyết thủ tục hành chính. Tra cứu thông tin trong cơ sở dữ liệu khi giải quyết các thủ tục hành chính sẽ thay thế cho việc phải xuất trình hoặc nộp bản sao có chứng thực các giấy tờ công dân khi thực hiện thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian xử lý, giảm chi phí và thời gian đi lại của người dân.
Thông tin về dân cư được thu thập, cập nhật thường xuyên sẽ góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý dân cư, quản lý di biến động dân cư, hỗ trợ công tác tra cứu, xác minh về nhân thân của công dân, góp phần đảm bảo an ninh, trật tự, đấu tranh phòng chống tội phạm.
Cấp 50 triệu thẻ căn cước công dân, hướng tới xác lập nền tảng công dân số
Thiếu tướng Tô Văn Huệ cho biết, lực lượng cảnh sát QLHC về TTXH Công an các đơn vị, địa phương luôn bám sát kế hoạch của Bộ Công an với các mốc thời gian phải hoàn thành. Theo đó, đã rà soát, xây dựng, sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật liên quan phục vụ 2 dự án. Tham mưu với lãnh đạo Bộ Công an, Chính phủ ban hành quyết định phê duyệt đầu tư, phê duyệt thiết kế chi tiết và dự toán của 2 dự án với nguyên tắc chung bảo đảm ”hiện đại, đồng bộ, bảo mật cao, tránh lãng phí”. Việc triển khai các gói thầu theo đúng quy định, đã triển khai thiết bị hàng hóa của Dự án tới Công an các đơn vị, địa phương bảo đảm đúng yêu cầu, tiến độ. Đồng thời, triển khai xây dựng, cải tạo, hoàn thiện hạ tầng Trung tâm dữ liệu hiện đại với nhiều hạng mục cơ bản đã được hoàn thành.
Bộ Công an cũng bố trí nguồn nhân lực và tổ chức đào tạo tập huấn về quy trình; chuyển giao công nghệ cho cán bộ, chiến sĩ tham gia dự án; hoàn thành việc thực hiện kéo đường truyền đến tận cấp xã. Cơ bản đã hoàn thành việc thu thập thông tin dân cư, triển khai nhiều giải pháp bảo đảm thông tin dân cư chính xác, cập nhật thường xuyên, đồng bộ vào hệ thống Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư; hoàn thành thiết kế chi tiết hệ thống phần mềm của hệ thống.
Đặc biệt, đã hoàn thành việc nghiên cứu, sản xuất thẻ Căn cước công dân mới có gắn chíp và mã QR với thiết kế mỹ quan, mang yếu tố lịch sử, truyền thống, phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế và nhất là bảo đảm tiêu chuẩn kỹ thuật theo quy định. Tổ chức triển khai thu nhận và cấp thẻ Căn cước công dân có gắn chíp trên phạm vi toàn quốc, phấn đấu hoàn thành mục tiêu đến trước ngày 01/7/2021 cấp 50 triệu thẻ đối với các trường hợp đủ điều kiện được cấp thẻ.
Trả lời truyền thông, TS. Ngô Hải Phan, Cục trưởng Cục Kiểm soát thủ tục hành chính (Văn phòng Chính phủ) nhấn mạnh: Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư có ý nghĩa rất quan trọng trong xác lập nền tảng công dân số, trong các quy định của cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp và người dân. Qua đó, cắt giảm chi phí, tạo thuận lợi cho người dân khi giải quyết thủ tục hành chính.
Văn phòng Chính phủ sẽ phối hợp với Bộ Công an, các bộ ngành và địa phương để tích hợp cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư với hệ thống thông tin một cửa điện tử, Cổng dịch vụ công của các bộ ngành, địa phương để phục vụ cho việc cung cấp dịch vụ công trực tuyến, giúp cắt giảm giấy tờ công dân trên cơ sở dữ liệu công dân điện tử.
Dự kiến chiều 25/2/2021, Bộ Công an sẽ tổ chức Lễ khai trương Hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và Hệ thống sản xuất cấp và quản lý Căn cước công dân. Đây là sự kiện quan trọng đánh dấu sự thay đổi lớn trong công tác quản lý nhà nước, sử dụng giấy tờ của công dân từ hồ sơ giấy sang hồ sơ điện tử.
